Op alle meetlocaties van het Omgevingsmeetnetwerk worden ‘ruwe’ meetgegevens verzameld. De ruwe meetgegevens van fijnstof en stikstofdioxide uit het Blootstellingsnetwerk zijn in te zien via het dataportaal van het RIVM.
Heeft u specifieke vragen?
Wat is er uit de resultaten af te leiden?
Het Omgevingsmeetnetwerk meet de concentratie van ammoniak, fijnstof en stikstofdioxide in de lucht. Wat er precies op een meetpunt wordt gemeten, zegt nog niet meteen iets over het effect op de omgeving. Dat is van veel factoren afhankelijk, zoals de wind- en weersomstandigheden die de hoogte van de concentratie en verspreiding door de lucht beïnvloeden. Het Omgevingsmeetnetwerk als zodanig levert alleen ‘ruwe’ gegevens op. Deze gegevens vormen de basis voor verdere analyse en verwerking in modellen en rapportages. Op basis van deze analyses en optimaliseren van modellen kunnen op gebiedsniveau uitspraken worden gedaan over voorkomende concentraties, eventuele gezondheidsrisico’s, eventuele risico’s voor natuurgebieden en over de effecten van emissie reducerende maatregelen en beleidsvoornemens op de luchtkwaliteit.
Er zijn veel stappen en voldoende gegevens nodig om tot betrouwbare conclusies te komen. Het is dus niet mogelijk om meetgegevens één op één terug te voeren op genomen maatregelen. Het volgen van de meetresultaten en het delen van tussentijdse resultaten kan wel richting geven aan de gezamenlijke zoektocht naar de beste instrumenten en maatregelen om emissies verder terug te dringen.
Hoe zien de eerste resultaten eruit?
In onderstaande kaarten en grafieken zijn de eerste resultaten op basis van de meetgegevens van het Omgevingsmeetnetwerk opgenomen. Door ze op verschillende manieren in beeld te brengen wordt duidelijk welke inzichten ze kunnen opleveren. Ze geven een globale indruk en dienen ter illustratie.
In de kaarten en grafieken wordt de hoeveelheid ammoniak in de lucht aangeduid als een luchtconcentratie, uitgedrukt in hoeveelheid microgram (µg) ammoniak, in één kubieke meter (m3) lucht (µg/m3). De ammoniakmetingen in deze eerste resultaten zijn nog niet gekalibreerd; dat wil zeggen dat de metingen nog niet over de hele meetperiode zijn vergeleken met de resultaten van het Landelijke Meetnet Luchtkwaliteit en in beperkte mate nog kunnen afwijken van de uiteindelijke luchtconcentraties. De ervaring leert dat deze afwijking normaal gesproken zeer gering is. Meetwaarden worden beïnvloed door temperatuur en luchtvochtigheid, eens per jaar worden de gemeten waarden hiervoor gecorrigeerd.
Variatie in luchtconcentraties ammoniak over het gebied
Op deze kaart is voor elke meetlocatie het gemiddelde van de gemeten ammoniakconcentraties in de lucht van maart tot en met augustus 2022 weergegeven. Ter vergelijking: Volgens modelberekeningen van het RIVM was het landelijk gemiddelde in 2018 ongeveer 9µg/m3 en het gemiddelde in het onderzoeksgebied (omringd door de zwarte lijn op de kaart) 12,5µg/m3.
Ammoniakconcentraties verdeeld tussen locaties in het buitengebied, binnen de bebouwde kom en in natuurgebied
Elke stip in de grafiek staat voor het gemiddelde van de gemeten ammoniakconcentraties in de lucht van maart tot en met augustus 2022 op één meetlocatie uit het Omgevingsmeetnetwerk in de Foodvalley (of de stip links of rechts van het midden staat heeft geen betekenis). De paarse punten zijn alle meetlocaties in het buitengebied, de gele punten in de bebouwde kom, de groene punten zijn metingen in natuurgebieden. Ammoniakconcentraties in het buitengebied zijn gemiddeld het hoogst, daarna concentraties binnen de bebouwde kom. De laagste ammoniakconcentraties vinden we in de natuurgebieden.
Variatie in luchtconcentraties ammoniak over de tijd
In deze grafiek zijn de ruwe meetgegevens van maart 2022 tot en met augustus 2022 voor elke maand op elke meetlocatie te zien. Alle meetpunten, zowel achtertuinen als natuurgebieden, zijn in deze grafiek meegenomen. De concentraties in maart waren hoger dan in andere maanden. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Eén daarvan is dat er bijzonder weinig neerslag was waardoor ammoniak langer in de lucht blijft. Juni was daarentegen een maand met veel neerslag, en de concentraties waren die maand ook lager dan de andere maanden. Een andere oorzaak van hogere concentraties in maart is mogelijk de start van het bemestingsseizoen. Zo zijn er verschillende factoren die concentraties kunnen beïnvloeden. Het is dan ook van belang dat we langdurig meten zodat effecten van bijvoorbeeld het weer kunnen worden meegenomen in de analyse.
Dit onderzoek maakt deel uit van het thema Toekomstbestendige Landbouw binnen de Regio Deal Foodvalley.
